Monday, 29 June 2020

ABABIYE

                                                          BARBAARINTA TOGAN
Talooyin texane todobaadle ah oo la xariira barbaarinta carruurta:

Qeybta 7aad:

TUSAALE SII EE AMAR QALLALAN HA SIIN

Istiraatiijiyaddan waa mid ka mid ah hababka barbaarinta togan ee dhisaya shakhsiyadda ubadkeena – Allaha dhowree-, waxa ayna uhorseedeysaa inay si wacan u dhageystaan su’aalaheena, una diyaar garoobaan ka jawaabistooda. Waddada ugu habboon ee aan ku gaari karno ujeeddadaasne waa inaan innaga ka fogaanno soo saarista amarrada qallalan. Amarradaas nafta aadanaha ma oggola, waana mid eebbe ku abuuray, ugana duway noolaha kale, naftaas waxa ay leedahay mowqif, ra’yi ay jaangoynayaan hab dhaqankiisa maalinlaha ah. Sidoo kale qofka marwalbo daba socda amarrada isaga khuseeya ee bannaanka uga imaanaya waxa uu ku noolaanayaa qanacsanaan la’aan iyo isagoon laheyn wax uu aaminsanyahay oo haga hab dhaqankiisa.

Nabigeena Muxammad (NNKH) waxa uu dhisayay 13 sanadood oo uu Maka joogay caqiiddo iyo qanaacad si ay asaas ugu noqoto dhismaha shakhsiyadda adag ee muslimka ee loo diyaarinayo inay xambaarto shucladda kheyrka ah ee aadanaha loo soo dejiyay.

Soo saarista amarrada qallalan ee ilmaha la siiyo waxa ay dhalayaan wax badan oo dhaqanno taban ah, waxaa ka mid ah:
1.    Inay yaraato ismaqalka waalidka iyo ilmaha
2.    Inuu daciifo xiriirka qoyseed, ayna nuglaato nudda isku xireysa xubnaha kala duwan ee qoyska
3.    Carrurta waxa ay u horseedeysaa fallaagonimo iyo madax adeyg, waxaana hoos u dhacaya dhismaha shakhsiyaddiisa.

MAXAA BEDDEL UNOQON KARA AMARRADA QALLALAN?

Barbaarinta togan waxa ay xoogga saareysaa ka fogaanshaha amarrada noocaas ah, waxa ayna beddelkeeda diirrada saartaa su’aalo in laga dhigo weliba lagu celceliyo.

Tusaale ahaan:
Halki aad inankaaga ku dhihi laheyd; Qolkaaga hagaaji (amar), waxaad isticmaaleysaa sidan: Qolkaaga ma hagaajineysaa? Weliba adigoo muujinaya dabacsanaan iyo deggenaan, ama waxaad dhihi kartaa; Qolkaaga goormaad hagaajineysaa?

Su’aalahan oo kale way cadyihiin, ilmaha yar dhiirigelin ayey siinayaan inuu shaqada galo, balse waxaa qasab ah qaabka aan wax uweydiineyno inaan ka ilaalino inay u ekaato su’aalo shaki lagu gelinayo awooddiisa ama umuuqda jeesjees; sida: Qolkaaga ma hagaajin kartaa? Ama Qolkaaga ma quruxsan kartaa?

Carruurta yar waxa uu ilaah ku abuuray dareen aad usarreeya oo ay ku fahmi karaan marka hadalka afka aad ka leedahay iyo ifafaalaha wejigaagu muujinayo ay is khilaafsanyihiin.  Tusaale adiga oo is dhahaya hababkan togan ee barbaarinta umuuji inankaaga oo iska dhigdhigeysid inaad raaceysid istiraatiijiyadaha aan soo xusnay misne aysan qalbiga kaa jirin oo akhrinta wejigaaga laga dareemayo caksigeeda…… tani si fudud buu usoo saarayaa inankaaga, sheekadaadane waxa ay noqoneysaa hal bacaad lagu lisay.

La Soco Qeybta 8aad

No comments: