Furayaasha Sirta Barbaarinta

Qeybta 1aad:

Qormadan waxaan ku jeexjeexi doonaa haddii eebbe laga helo habka loo horumarin karo nidaamka waxbarashada dugsiyada ee dalkeena oo burbursanaa muddo rubac qarni ah, dhaxalka aan ka helnane waxaan horay ugu soo faaqidnay qormadi hore ee Halista Humaagan.

Si loo hagaajiyo nidaamka waxbarasho ee dugsiyada asaasiga ah ilaa sare  waxaa lagamamaarmaan ah in la sameeyo manhaj waxbarasho oo inagu aan leenahay ama ugu yaraan dib loo soo celiyo kii aan laheyn 25 sano ka hor, waxaan taa ula jeedaa manhaahijta waxbarashada waa inay noqdaan mid inaga naga yimid oo aaney aheyn mid dhoof lagu keenay sida kuwa maanta, oo iskuul ama dallad kastaba  sida ay doonto wax usoo qalqalloociso, waxaaba kaaga sii daran waxa ardayda loo dhigayo maanta intooda badan wax cilmi ah oo ay ka baranayaan ma jirto, waayo jacburnimadiisa waxaa usii dheer maaddooyinka loo dhigayo qaarkood buugga laga dhigayo haddaad aragtid khaladaadka ku jira iyo faa’iido darridiisa madaxa ayaa kula xanuunaya, qaarna dalal shisheeye ayay ka hadlayaane dalkeena maba la iska wareysto. Waxaan beryahan aad u dareemayay in heerka aqooneed ee ardayda dugsiyada dhan kastaba ay aad uga liitaan kuwi ka horeeyay 10 sano, nidaam darrida dugsiyada, tayada manaahijta iyo macalimiinta oo liidatane ay tahay sababaha ugu waaweyn ee meeshaas ina dhigay.

Mar haddii aan dooneyno inaan dib usoo saxno khaladki dhacay waxaa qasab noqonayo soo celinta manhajki waxbarashada ee dalku lahaa, haddii la doono luqado kala duwan halagu tarjamo. Manaahijtii dalku lahaa burburka ka hor marki dib loo soo celiyo waxaa lagu sameyn karaan casriyeyn si uu ula jaanqaado isbedellada dunida ku yimid rubac qarnigaas, waxaana meeshaas nooga soo baxayo manhaj awood badan oo jiilkeena soo korayo ka dhigaya kuwa la tartami kara asaagood.

Tallaabada taa barbar soconeyso waxa ay noqoneysaa tababaridda macalimiinta dugsiyada heerarkooda kala duwan, iyadoo la barayo hababka barenimada, la dhaqanka da’da kala duwan ee ardayda iyo xallinta khilaafaadka. Si taa u noqoto mid mira dhasho waxaa jira qodob khatar ah oo aan waayihi hore xoogga la saari jirin, inagane ilaa maanta aanan qiime siinin waana: bareyaasha dugsiyada hoose (fasallada 1-6aad). Macalimiinta dugsiyada hoose dhigaya waa inay ka darajo sareeyaan macalimiinta dhigeysa dugsiyada dhexe iyo sare, tusaale ahaan: macalinka dhigaya dugsi hoose waa inuu ugu yaraan heystaa shahaaddada masterka, isla markaana qaadanayo mushaar ka sareeya kuwa dhexe ama sare. Sababta aan sidaa u leeyahay waxa ay tahay,  waxa uu soo barbaarinayaa jiil dhan oo haddii laga soo khaldo dhismaha hoose aaney saxmi karin weligeed (quraanki alif ka halaaba albaqra kuma saxmo), waxaa kale oo loo baahanyahay in macalinka darajadaas wataa uu heysto shahaaddo tababar ku saabsan qaabka loola dhaqmo  (psychology of under 12 years) ama loo barbaariyo carruurta ka yar 12 sano jir. Dalalka dunida qaar kamid ah way leeyihiin nidaamkan oo kale, weliba qaarkooda (sida Jabbaan) waxaa usii dheer sanadaha hore ee dugsiyada hoose ardayga waxa uu baranayo ma jirto wax la yiraahdo dhicitaan, taas oo micnaheedu yahay waxaa la barayaa qiyam ee weli xisaabtan ma gaarin.

Inkastoo ay adagtahay inaan marqura tallaabadaas ku tallaabsano haddane ood sida ay u kala sareyso ayaa loo kala qaadaa, maalinba tallaabadan awooddeeda leenahay ayaan qaadeynaa, tan manhajka iyo tababarka macalimiinta waan sameyn karnaa haddii daacadi jirto, tallaabooyinka kale ee dadyowga horumaray ay qaadayaan laftirkeeda inta dhaqankeena iyo diinteena ku habboon ayaan sii horumarin karnaa. 

La Soco Qeybta 2aad