Sirta Nolosha 2: Fahamka xanaaqa

Qeybta 4aad:

Maxaa dhaliya xanaaqa carruurta qaangaarka ah?

a.       Nolosha qoyska:

1.      Xiriirka qoyska oo yar: ilmaha oo dareema inuusan xiriir fiican la laheyn qoyska, talo, tusaale iyo dayeel fiicanna ka helin qoyskiisa gaar ahaan labada waalid.

2.      Ilmaha oo guriga kala kulma gacan ka hadal iyo muquunin.

3.      Hab dhaqanka guriga ka jira oo dhiiri gelinaya gacan ka hadalka iyo ismuquuninta

b.      Deriska: derisnimada waa wax saameyn weyn ku yeelata bani aadamka, waana tan soomaalidu tiraa; Deriskaa diintiisuu ku baraa, Deriskaa kuma caddeeyo kumana madoobeeyo ee sow yahay ayuu kaa dhigaa, Deriskaa waa ilaalo aan laguu dirsan. Deriska oo fal dambiyeedku ku badanyahay waa arrinta ugu halista badan ee saameynta ku reebta da’da soo koreysa. Deriskaada oo aadan waxba ka dhihi karin waa wax dhalin kara xanaaq.

4.      Dugsiga iyo jaalkaa: waxyeellada ka dhalata labadan meel waa mid horseedda mararka qaar welwel fara badan. Xilliyo badan xiriirka aan dusha waalidku kala socon oo uu ilmuhu la sameeyo asaxaab ka weyn  waxa uu horseedaa dhaqan xumi iyo gacan ka hadal.

5.      Maandooriyaasha iyo hubka: ku lugyeelashada labadan arrin waa mid horseeda cawaaqib xumo aad u weyn.

6.      Xilliga kala guurka ah ee dhalinyaranimada uu gelayo ilmaha: marxaladdan waxa uu waalid kasta u baahanyahay inuu barto isbeddellada ku imaanaya ilmihiisa si uu uga gudbo. Waalidku way adagtahay inuu fahmo ilmaha marxaladdan maraya waxaana badanaa dhaca iska hor imaad isugu jira af iyo addin, sidaa awgeed waxaan ubaahannahay dhammaanteen inaan baranno sida loo maareeyo.

La soco Qeybta 5aad iyo todobaadka dambe

Sirta Nolosha 2: Fahamka xanaaqa

Akhristayaasha sharafta lahow waxaa todobaadyadan noo soo socday qormadan xiisaha badan ee Fahamka xanaaqa , todobaadkana waxaan ka sii wadeynaa meeshi ay noo mareysay, ee ka bogasho wacan.

Qeybta 3aad:

Saameynta Caafimaad ee Carada

1.      Saameynta caradu ku leedahay wadnaha bani aadamka waa sida orodka, waxaa siyaadaya tirada garaaca halki daqiiqad, waxaa sidaa ku laba laabmaya xaddiga dhiigga uu wadnuhu tuurayo, taasoo dhib ku ah wadnaha, waayo waxa uu ku qasbayaa kordhinta shaqadiisa, balse farqiga ugu muhiimsan ee labadaa waa in orodka dhibka uu wadnaha ku hayo aaney waqti badan soconeyn, oo qofka markuu dareemo daal wuu joogsanayaa, balse carada qofku ma awoodo inuu is celiyo taasoo dhibaatada ku badineysa wadnaha.

2.      Careysanaha waxaa ku dhacaya sare u kac cadaadiska dhiigga ah si wadnuhu u saaro dhiig ka fara badan sida caadiga ah, halbowlayaashuna waxay si tartiib tartiib ah uweynayaan dabacsanaantoodi iyo awooddoodi inay fidsamaan , dabadeedne waxaa adkaanaya ama qallaf noqonaya gidaarkooda  si ay u awoodaan in dhiigga faraha badan ee wadnuhu soo tufayo u mari karo.

3.      Cadaadiska dhiigga oo si deg deg ah u kaca waxaa uu keeni karaa in dhiig ku furmo maskaxda taasoo keenta waxa loo yaqaan stroke, ama waxa uu saameeyaa xididada dhiigga ee indhaha waxa uuna sababayaa indho  la'aan kedis ah, ama sidoo kale waxa uu keeni karaa wadnaha oo howl gaba, dhammaan dhacdooyinkan waxa ay ka dhashaan waqti caro!.

4.      Glycogen ka waxa uu ka soo dhaqaaqayaa keydadkiisa beerka, dabadeedne waxaa kor u kacaya heerka sokorta ee dhiigga.

5.      Adrenaline ka oo kor ukaca waxa uu ku tagri falaa in badan oo tamarta keydka ah, taaso keenta in qofka caroonaya uu dareemo kul (kuleyl).

6.      Waxaa hakad gala dhaqaaqa xiidmaha (mindhicirrada), waana sababta dadka dareenka carada uu ku badanyahay ay ugu badantahay calool fadhiga (constipation).

7.      Waxaa sare u kacaya soo saarista cortisone ka, waxa ayna keeneysaa in xaddiga dufanka ee dhiigga uu sare ukaco si ka dhan ah borotiinka, cortisone ka waxa uu degayaa unugyada lymphatic (waa unugyada ku Shaqada leh difaaca jirka), waxa ayna keeneysaa inuu hoos udhaco difaaca jirka,  taasoo albaabada u fureysa jeermiga ilma aragtida ah ee keena xanuun ama cudur.

8.      Cortisone ka waxa uu siyaadiyaa aashitada caloosha taasoo ka dhigeysa in qofku unuglaado boog calooleedka.

9.      Daraasado dhawaan la sameeyay waxa ay xaqiijinayaan in xiriir ka dhaxeeyo dareen kaca nafta sida carada  iyo burooyinka kansarka , iyadoo isku dhexyaaca hormuunnada ee qanjidhada ay saacideyso inuu ka soo baxo kansar jirka xubnahiisa qaar.

La soco Qeybta 4aad iyo todobaadka dambe